Zie ook het verslag 20-jarig bestaan

Haags VredesPlatform: JAARVERSLAG 2001

Inleiding

Het staat wel vast dat de bloedige aanslagen van 11 september op Amerika's commerciële en militaire machtcentra alle gebeurtenissen in 2001 overschaduwen. De vredesbeweging, inclusief het HVP, kreeg het er vervolgens extra druk door. Dat neemt niet weg dat 2001 ook in andere opzichten voor het HVP een opmerkelijk jaar is, al was het alleen maar omdat de organisatie 20 jaar bestond en het vertrouwde verenigingsorgaan, de Haagse Vredeskoerier, fuseerde met het landelijke vredesblad 't Kan Anders.

1. 11 september

Op avond van de 11de september hield het HVP z'n eerste reguliere maandelijkse vergadering na het zomer-'reces'. Alle 10 aanwezigen waren vervuld van het drama in de VS en onderkenden het wereldschokkende karakter ervan. Ook zagen zij de extra noodzaak van continuïteit van vredesorganisaties als het HVP; om die reden werd besloten de vergaderagenda eerst af te werken, om vervolgens de aanslagen te bespreken. In die discussie heerste bezorgdheid over de gevolgen en ook compassie met de slachtoffers; iemand merkte op: "de vijand (terroristen) van mijn 'vijand' (de VS) is niet automatisch mijn vriend". Andere opmerkingen: de VS werden gestraft vanwege hun dominante politiek en de aantasting van de levensstandaard overal in de wereld tengevolge van de vooral door de VS gepropageerde globalisering. Achter de aanslagen zit een lange geschiedenis van onderdrukking en miskenning. Gevreesd moet worden voor een militair antwoord.

Soortgelijke opmerkingen kwamen vervolgens tot uiting in een Manifest tegen de 'Nieuwe Oorlog', uitgebracht door een al snel na de 11de september gevormde landelijke coalitie tegen de door president Bush aangekondigde oorlog om het terrorisme weg te vagen. Het HVP maakt vanaf de oprichting van deze coalitie -Platform tegen de 'Nieuwe Oorlog' (PtNO)- er deel van uit; eind 2001 waren er zo'n 200 organisaties lid van. Het IKV en Pax Christi bleven echter buiten het Platform, aangezien zij Bush' aangekondigde oorlog volledig billijkten en de visie daarop van het Platform afwezen. Die visie behelst dat de tegenstellingen waar de terreuraanslagen uit voortkwamen door oorlogvoering worden verscherpt en dat de VS en bondgenoten er verstandiger aan zouden doen te werken aan het opheffen van genoemde tegenstellingen, dus aan het wegnemen van de voedingsbodem voor terrorisme. In HVP-kringen heerste geen verbazing over de instemming van Pax en IKV met de 'Nieuwe Oorlog'. Deze bewegingen hadden zich immers in eerdere jaren ook niet verzet tegen de militaire interventie van de VS en bondgenoten in Irak, de talrijke latere bombardementen op dat land en evenmin tegen de NAVO-bommen op Joegoslavië tijdens de Kosovo-oorlog.

Al op 30 september wist het PtNO 7000 demonstranten op de been te brengen en op 20 oktober, eveneens in Amsterdam, zo'n 10.000. Aan beide enthousiaste en goed-geprogrammeerde evenementen nam menigeen uit het HVP deel. De demo van 20 oktober speelde zich af na het begin van de Amerikaanse en Britse bombardementen op Afghanistan, het land waar volgens de VS c.s. de aanstichters van de aanslagen bescherming genoten. Een laatste publieke activiteit in 2001 van het PtNO was een actie met aan premier Kok geadresseerde prentbriefkaarten, voorzien van het door Len Munnik getekende logo van het Platform, met ruimte voor een handtekening plus een tekst met het verzoek niet aan de 'geweldsspiraal' mee te werken. De kaart werd door het HVP en de partners Pais en Humanistisch VredesBeraad meegestuurd in het novembernummer van de Vredeskoerier 't Kan Anders, hun gezamenlijke blad.

Op zondag 7 oktober, omstreeks 18u15 Nederlandse tijd, begonnen de bombardementen. Direct volgde er in HVP-kringen een belronde, die vanaf 19 uur resulteerde in een klein demonstratief piket bij de VS-ambassade. Aan het piket namen ook enkele betogers vanbuiten het HVP deel. Door direct te betogen bij de VS-ambassade, werd voldaan aan het door het PtNO opgestelde Noodplan, dat in werking trad bij het begin van oorlogshandelingen. De demonstranten kregen bij de ambassade te maken met een aanzienlijke politiemacht die hen zelfs verbood zich te bevinden voor de dranghekken die de gehele ambassade sinds 12 september omgaven; de politie drong de betogers naar een nog verder van de ambassade gelegen plek. Dit, terwijl het HVP het Noodplan al begin october aan de politie had voorgelegd.

De volgende avond werd opnieuw betoogd voor het stoppen van de oorlog. Dit keer verbande de politie de omstreeks 150 demonstranten naar het Malieveld; daar werd opnieuw gedemonstreerd op 14 oktober, nu door omstreeks 100 personen, onder wie leden van een linkse Koerdische organisatie, alsmede tenminste één fotograaf van de BVD, herkend door een deelneemster. In de organisatie van beide demonstraties speelde het HVP een hoofdrol, met op de geïmproviseerde openlucht-podia toespraken vanuit partijen als de SP en NCPN en vanuit de GroenLinkse jongerenorganisatie Dwars. Verder waren er optredens van bekende Haagse columnisten en het strijdkoor Jan en Alleman.

Op 26 september en 4 oktober hadden al enkele HVP-ers bijeenkomsten naar aanleiding van 11 september bezocht op het in Den Haag gelegen hoofdkantoor van de katholieke ontwikkelingsorganisatie Cordaid. Daar spraken vertegenwoordigers van tal van Haagse organisaties en ook individuele personen -afkomstig uit vele etnische en diverse religieuze groepen- zich bezorgd uit over de oorlogstaal en vergeldingsplannen van de VS. Ook bezorgd toonden zij zich over de gevolgen voor multiculturele samenwerking in alle Haagse wijken. Unaniem verzetten zij zich tegen bedreigingen naar moslims en hun instellingen. De HVP-ers riepen tijdens de eerste bijeenkomst op voor de landelijke demonstratie op 30 september; hoewel hun oproep ter plekke werd ondersteund door een bekende Haagse iman, was er toch maar weinig belangstelling voor. Dit gold ook voor latere demonstratieve activiteiten in de eigen stad Den Haag; daaraan namen maar enkelingen van de 'Cordaid'-groep deel. Na de vierde oktober kwam deze informele groep niet opnieuw bijeen.

Twee leden van het HVP trotseerden met eenmensbetogingen het door burgemeester Deetman ingestelde demonstratieverbod bij de VS- ambassade: Rob Boogert (op 17-10) en enkele dagen later Ann Kuntz, beiden voorzien van een spandoekje waarop de tekst 'Oorlog is ook terreur'. Ze bekochten hun acties allereerst met arrestatie.

Op 24 oktober belegde een nieuw gevormde "Inititatiefgroep Den Haag tegen de 'Nieuwe Oorlog'" -het HVP nam erin deel- een actieoverleg op het kantoor van vluchtelingenorganisatie Prime. Ondanks uitnodigingen naar zo'n 50 sociale, politieke of religieuze organisaties kwam slechts een dozijn personen. Niettemin werd met dit overleg de basis gelegd voor een demonstratie op 4 november van zo'n 300 deelnemers -onder wie 170 Afghaanse vluchtelingen- van het Malieveld naar het Vredespaleis. Een tweede activiteit van de ondertussen tot "Haags Inititatief tegen de 'Nieuwe Oorlog'" omgedoopte Inititatiefgroep betrof een zeer druk bezochte forumdiscussie in buurthuis Boeren/Mandela/plein. Een derde activiteit, een demonstratie op 22 december werd vanwege gerede twijfels over de opkomst kort voor die datum afgelast.

2. Andere activiteiten

Vanwege het bijzondere belang van de strijd tegen de 'Nieuwe Oorlog' werd daarop in het voorgaande uitgebreid ingegaan. Toch waren tal van andere HVP-activiteiten in 2001 evenmin van belang gespeend. Dat waren onder meer:

in het hele jaar, bijna maandelijks

• Deelname aan de redactie van 't Kan Anders Vredeskoerier; verzending van 9 nummers aan omstreeks 800 lezers, die er niet ontevreden over waren, evenmin als de drie uitgevende organisaties.

januari

• Deelname aan de beraadsdag van het Landelijk Beraad VredesOrganisaties (LBVO) over de Kosovo-oorlog en de evaluatie van de protesten daartegen.

februari

• Lezing door Henk van der Keur: 'Uraniummunitie: misdaad', gevolgd door discussie en jaarvergadering.

maart

• Aanbieding door onder meer HVP-ers, van het anti-kernwapenmanifest aan leden van de Tweede Kamer.
• Het HVP juicht voorgenomen fusie toe van het Fonds Internationale Solidariteit met de Stichting Steunfonds Burgerlijke Ongehoorzaamheid, teneinde door justitie gedupeerde activisten beter te kunnen bijstaan.

april

• Deelname aan het Paasvredesactiekamp en de Paasmars in Zuid-Limburg, gericht tegen NAVO-centrum 'Afnorth', in Brunssum.
• Het HVP dient een klacht in bij de reclame-code-commissie tegen militaire reclame in de Donald Duck.
• In Almelo is het HVP vertegenwoordigd tijdens demonstraties bij Urenco en in het stadscentrum: 'Nooit meer Tsjernobyl'.

mei

• Een HVP-er spreekt ten stadhuize met burg. Deetman over de promotie van 'Vredesstad Den Haag', i.v.m. wapenbeurzen, gebruik van Malieveld voor militair vertoon, plus afwezigheid van vredesonderwijs; hij vraagt hem zich aan te sluiten bij de vredesoproep van de burgemeesters van Hiroshima en Nagasaki.
• Het HVP neemt met een infokraam en een spreker deel aan de 1-mei-viering.

juni t/m augustus

• Een HVP-ster, werkzaam in de kinderopvang, organiseert een overleg over Vredesopvoeding, dat later in 2001 tot een informatieve bijeenkomst leidt.
• Een HVP-vertegenwoordiger feliciteert het recipiërende COS (v/h 3de-wereld-centrum) met het 15-jarig bestaan.

september-december

• Diverse activiteiten naar aanleiding van de 'Nieuwe Oorlog' (zie eerste deel van dit jaarverslag).

oktober

• Protestacties tegen de militaire NIID-beurs, Congrescentrum.
• Bijeenkomst ter stimulering van Vredesopvoeding.
• Het HVP protesteert bij het gemeentebestuur tegen het demonstratieverbod bij de VS-ambassade.

november

• Receptie, Vredesdiner en forumdiscussie over 'Het Star Wars-ruimteschild na 11 september', ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van het HVP; de gemeente noemt bij deze gelegenheid het HVP een belangrijke organisatie.

december

• Diverse HVP-ers nemen in Brussel deel aan een demonstratie, ter gelegenheid van de Eurotop.

Het bestuur van het Haags VredesPlatform