Haags VredesPlatform: JAARVERSLAG 1999

1. Inleiding

Practisch alle jaarverslagen uit de jaren 90 van het Haags VredesPlatform (HVP) beginnen met de constatering dat een zeer actief jaar voorbij is. Voor 1999 geldt dat onverkort. Het was een jaar met belangrijke gebeurens voor de organisatie. Internationale en ook nationale ontwikkelingen noodzaakten het HVP tot tal van activiteiten, vaak in samenwerking met andere vredesgroepen. Het jaar 1999 bracht een onmiskenbare opleving van de vredesbeweging. Daarin speelde 'Hague Appeal for Peace', de zeer grote internationale burgervredesconferentie in Den Haag (in mei) een vooraanstaande rol. Daarnaast bracht ook de in Den Haag gehouden Paasmars extra inspiratie in het HVP.

2. De vereniging Haags VredesPlatform

Het HVP is als vereniging een rechtspersoon. Sinds najaar 1985 heeft het lidmaatschap van het HVP een steeds informeler karakter gekregen. Tot leden van de vereniging kunnen organisaties worden gerekend als de FNV-Den Haag, de Haagse afdelingen van GroenLinks, de SP, NCPN en SAP, de Haagse Stadspartij, de basisgemeente Ekklesia, het Komitee Gezondheidswerkers tegen Kernwapens. Daarnaast zijn ook individuele personen als lid aan te merken. De statutaire regel, dat die geen stemrecht zouden hebben op de algemene vergaderingen wordt niet strikt toegepast. Aangezien zij zich vaak meer nog dan de lidorganisaties inzetten voor het HVP is de practijk gegroeid dat ook zij volwaardig in het HVP deelnemen. Hierbij kan worden aangetekend dat niet alle als lid te beschouwen organisaties regelmatig vertegenwoordigd zijn op de algemene vergaderingen. Overigens boden de verenigingsstatuten, sterk toegesneden als ze zijn op de situatie bij de oprichting van het HVP (1981), ook in 1999 voldoende basis voor alle activiteiten. Dit, dankzij een soepele toepassing. Op de jaarvergadering werd besloten om de zogeheten kerngroep op te heffen. Deze was ooit in de jaren 80 ingesteld als overlegorgaan tussen bestuur en uitvoerders van activiteiten. Uiteraard vond zulk overleg ook in '99 plaats, zonder dat het de benaming 'kerngroep' van node had.

BESTUUR

Tot november '99 omvatte het HVP-bestuur de volgende personen: Bert Prinsen (secretaris), Jan Taat (voorzitter) en Gerard van de Ridder (penningmeester). In november legde laatstgenoemde op eigen verzoek -vanwege gevorderde leeftijd- zijn functie neer. Hij werd opgevolgd door Gerrit Frijstein, afkomstig uit de SP. Niet het bestuur, maar de algemene maandelijkse vergadering bepaalt in het HVP op democratische wijze de gang van zaken. Aan het tiental van deze vergaderingen (incl. de jaarvergadering) in '99 namen gemiddeld ruim 8 (8,6) personen deel. Ook in '99 was banenpooler Gerard van Alkemade de uitvoerend secretaris. Hij werd op kundige wijze bijgestaan door Mien de Dreu. Ook bij de verzending van de Haagse Vredeskoerier, de Nieuwsbrief van het HVP, werd hij soms door mede-HVP-ers ondersteund.

VREDESKOERIER

De Haagse Vredeskoerier bleef met een oplage van 170 stuks een belangrijke samenbindende factor. Er was een lichte groei in het aantal abonnees. De inventieve opmaak door Christiaan La Poutré verhoogde de aantrekkelijkheid van de Koerier. De andere leden van de kernredactie (Boyd Noorda, Jan Taat en Gerard v.Alkemade), alsmede de vaste correspondenten Sonja van Wier (Midden- Oosten) en Els Wiertz (theater) behoefden zich in '99 voor de inhoud niet te schamen. Maar dit laatste geldt niet voor de afdrukkwaliteit. Tengevolge van de beperkte financiële middelen van het HVP schoot vooral de reproductie van foto's vaak ernstig tekort. Dit gold niet slechts voor de periode dat de Koerier door middel van fotocopiëren werd vermenigvuldigd (t/m september). Toen met ingang van october voor een aanzienlijk goedkopere vermenigvuldigingswijze werd gekozen -via de 'Copy Printer' van de SP- kwam dit de fotokwaliteit niet ten goede.

DIGITALISERING

De redactie begon in '99 met het samenstellen van digitale overzichten van onderwerpen die in voorafgaande jaren in de Vredeskoerier aan bod kwamen. Het was met name redactielid Boyd Noorda die bewerkstelligde dat een aanzienlijk deel van de informatiestroom vanuit en naar het HVP plaats ging vinden via digitale kanalen. Samen met enkele mederedacteuren bereidde hij de verschijning voor van een digitale Vredeskoerier op Internet. Daarnaast systematiseerde hij de digitale infostroom voor de gehele vredesbeweging. Ook beheerde hij de E- mail van het HVP en stelde voor onder andere de Vredeskoerier de Aktie Agenda samen.

'T KAN ANDERS

In het kader van de samenwerking met PAIS en het Humanistisch VredesBeraad (HVB) werd hun tweemaandelijkse blad ''t Kan Anders' aan alle lezers van de Koerier toegestuurd. De vijf maanden van het 'proefjaar' 1999 dat dit gebeurde bracht de redactie een Mini-Vredeskoerier uit met meestal slechts 4 in plaats van de gewone 14 pagina's. Bovendien trad een redactielid van de Koerier toe tot de redactie van 't Kan Anders; ook na 1999 blijft dit vooralsnog het geval. In het najaar werd besloten om na '99 af te zien van het verstrekken van 't Kan Anders aan de lezers van de Koerier. De reden was financieel: PAIS en HVB zagen zich genoopt voor die verstrekking na '99 het HVP een twee maal zo hoge prijs te berekenen. Niettemin werd afgesproken dat het HVP mede-uitgever blijft van 't Kan Anders en voor dit blad een redacteur levert.

In '99 bracht het HVP een vernieuwde folder uit over z'n profiel en activiteiten. De folder -een dubbelzijdige A-4- werd verspreid vanuit de HVP- kraam in de Grote Kerk, tijdens de jaarlijkse infomarkt van 't HOF.

3. Activiteiten

Hierna volgt, alfabetisch gerangschikt, het leeuwendeel van de vele onderwerpen waar het HVP, of personen vanuit het HVP, actie op voerden. Practisch al deze onderwerpen en ermee verbonden acties kwamen ook aan de orde in de Vredeskoerier.

a) Armoede, sociale uitsluiting en solidariteit: het HVP behoorde samen met het COS en Vluchtelingenwerk tot de initiatiefnemers van de manifestatie 'Conflicten en Vluchtelingen', in mei, in de Nieuwe Kerk; het HVP had er een infokraam, die echter weinig belangstelling trok. Het HVP toonde bij verschillende gelegenheden (o.a. tijdens een demonstratie) z'n solidariteit met de Witte Illegalen. Enkele HVP-ers namen deel aan de multiculturele 'Wereldreis in eigen stad' en aan de betoging in Keulen tijdens de Eurotop in juni.

b) Irak: het HVP was één van de eisers in het kort geding (in januari), waarin de Nederlandse staat werd gesommeerd z'n steun aan de Amerikaans-Britse agressie (herhaalde bombardementen) te staken. Ook zond het HVP samen met het Humanistisch VredesBeraad en PAIS een brief aan het parlement om geen schip, geen man, geen cent te gebruiken voor een nieuwe Golfoorlog. In februari sprak Gerard van de Ridder namens het HVP in de Rotterdamse Pauluskerk een bijeenkomst toe tegen het embargo en voor het beëindigen van bombardementen. Ook nam het HVP deel aan door de SP georganiseerd beraad tegen de bombardementen op zowel Irak als op Joegoslavië.

c) Joegoslavië en Kosovo: het HVP veroordeelde de 50-jarige NAVO die van eind maart tot juni Joegoslavië (incl. Kosovo) bombardeerde; tevens sprak het HVP zich uit tegen etnische zuiveringen door Servië in Kosovo. Het HVP riep op voor diverse demonstraties en discussies tegen de NAVO-bombardementen. Tijdens de Paasmars (april, Den Haag) werd met door HVP-ers vervaardigde spandoeken aangegeven dat oorlog geen oplossing kan brengen voor de Kosovaren. De bombardementen legden opnieuw de tegenstelling bloot tussen degenen die NAVO- getrouw zijn en militaire interventie niet uitsluiten, en organisaties als het HVP. Niettemin werkte het HVP in de Werkgroep Kosova ten behoeve van vreedzame humanitaire actie samen groepen als Stari Most, GroenLinks-Den Haag en het Haags Interkerkelijk VredesWerk, die het NAVO-optreden positiever beoordelen. De Werkgroep spande zich met succes in voor huisvesting van Albanese Kosovaren uit het vluchtelingencentrum-Junostraat in een gewone Haagse stadswijk en organiseerde samen met 'Vlonder' contactbijeenkomsten. Ook werd voortgegaan met inzameling van medicijnen voor het Moeder Theresa-hospitaal in Pristina.

d) Kernwapens: de in '98 ingezette opleving in de strijd tegen kernwapens en de nucleaire industrie zette in '99 sterk door. De vermetele acties tegen de Britse Trident-kernmacht inspireerden menigeen en ook het HVP. Belangrijk was ook de voettocht, in aansluiting op 'Hague Appeal for Peace', van Den Haag naar het NAVO-hoofdkwartier in Brussel, georganiseerd door Voor Moeder Aarde (Gent). Daarbij leverde het HVP hand- en spandiensten en enkele deelnemers. Tijdens de jaarvergadering werd de film 'De sterkte van het recht' vertoond. Diverse vrienden en vriendinnen van het HVP namen deel aan een blokkade van Urenco (Almelo), na afloop van een anti-nucleair activistenweekeinde. De meesten van hen waren ook betrokken bij tenminste vijf burgerinspecties ter localisering en verwijdering van de kernwapens op vliegbasis Volkel. Ook bij de bezetting van een verbindingsmast van Volkel was een HVP-er betrokken. Diverse van deze acties brachten justitiële vervolging met zich mee.

Op de in Den Haag gelopen Paasmars stond de verwijdering van Volkels kernwapens centraal. Een rondom de Paasmars opgezette anti-nucleaire petitie leverde ruim 3500 handtekeningen op. Met 500 deelnemers aan de mars en de erop aansluitende internationale manifestatie was het gebeuren groter dan in voorgaande jaren; het HVP leverde er een cruciale bijdrage aan. Dit geldt in mindere mate ook voor het Paasvredesactiekamp bij Volkel. Diverse HVP-ers waren present bij anti-nucleaire demonstraties in Den Haag op 8 juli (vier jaar na de uitspraak tegen kernwapens van het Internationaal Gerechtshof) en op 18 december. In die maand werd een kritisch bezoek gebracht, o.a. vanuit het HVP, aan de kerncentrale in Delft, vanwege twijfels over de millennium-veiligheid. Vanwege deelname van een HVP-er aan een grote anti-nucleaire demo in Berlijn, werd het HVP daarover goed geïnformeerd. Ook verspreidde het HVP handtekeninglijsten tegen de voorgenomen bouw van 7 nieuwe kerncentrales in Frankrijk.

e) Milieu: de banden van het HVP met de milieubeweging betroffen hoofdzakelijk de anti-nucleaire strijd. Daarbij kan worden aangetekend dat ook in '99 veel anti-nucleaire activisten zich inzetten in de radicale milieubeweging.

f) NAVO: eind october organiseerde het HVP, samen met PAIS en HVB, een openbaar debat in Den Haag over de vraag 'NAVO, krijgsmacht of vredesmacht?'. Een forum van politici -incl. NAVO-getrouwen- en vredesmensen en ook de goedgevulde zaal sptitste het debat toe op het NAVO-optreden tegen Joegoslavië. Aan het debat ging het traditionele jaarlijkse Vredesdiner vooraf, met omstreeks 70 deelnemenden.

g) Tsjetsjenië: samen met het Landelijk Beraad VredesOrganisaties protesteerde het HVP in december bij de Russische vertegenwoordiging in Den Haag tegen het Russische optreden in Tsjetsjenië.

h) Wapenbeurzen: in april '99 had ITEC -na twee jaar afwezigheid- opnieuw z'n militaire en wapenbeurs in het Congrescentrum. Samen met de Franciskaanse Vredeswacht organiseerde het HVP de protesten: gedurende de 3 ITEC-dagen de permanente aanwezigheid van vastende activisten. Tekenares KA vervaardigde een aansprekend affiche. In vervolge op discussie in de gemeenteraad bezochten raadsleden van GroenLinks, SP, Haagse Stadspartij en PvdA ITEC. Het bezoek sterkte de eerstgenoemde drie partijen dat ITEC nergens en zeker niet in 'Vredesstad Den Haag' thuishoort. Inspreeksters van de Franciskaanse Vredeswacht en HVP/H. Stadspartij wisten de gemeente niet om te krijgen: ITEC kan ook in 2000 in Den Haag terecht. Voor de verdrijving van ITEC werd een samenwerkingsverband gevormd van de Fr. Vredeswacht, HVP, Onkruit Vergaat Niet!, Vrijw. Intern. Actie en Platform tegen Wapenhandel. Ook de jaarlijkse octoberbeurzen van de Nederlandse militaire industrie (verenigd in de NIID) kunnen sinds '98 rekenen op verzet. Tijdens het demonstratieve piket bij de beurs (Congrescentrum, 21-10-'99) was er onder andere straattheater. Twee activisten kregen op de beurs een rondleiding.

Het bestuur van het Haags VredesPlatform