Haags VredesPlatform: JAARVERSLAG 1999
1. Inleiding
Practisch alle jaarverslagen uit de jaren 90 van het Haags VredesPlatform
(HVP) beginnen met de constatering dat een zeer actief jaar voorbij is. Voor
1999 geldt dat onverkort. Het was een jaar met belangrijke gebeurens voor de
organisatie. Internationale en ook nationale ontwikkelingen noodzaakten het HVP
tot tal van activiteiten, vaak in samenwerking met andere vredesgroepen. Het
jaar 1999 bracht een onmiskenbare opleving van de vredesbeweging. Daarin
speelde 'Hague Appeal for Peace', de zeer grote internationale
burgervredesconferentie in Den Haag (in mei) een vooraanstaande rol. Daarnaast
bracht ook de in Den Haag gehouden Paasmars extra inspiratie in het HVP.
2. De vereniging Haags VredesPlatform
Het HVP is als vereniging een rechtspersoon. Sinds najaar 1985 heeft het
lidmaatschap van het HVP een steeds informeler karakter gekregen. Tot leden van
de vereniging kunnen organisaties worden gerekend als de FNV-Den Haag, de
Haagse afdelingen van GroenLinks, de SP, NCPN en SAP, de Haagse Stadspartij, de
basisgemeente Ekklesia, het Komitee Gezondheidswerkers tegen Kernwapens.
Daarnaast zijn ook individuele personen als lid aan te merken. De statutaire
regel, dat die geen stemrecht zouden hebben op de algemene vergaderingen wordt
niet strikt toegepast. Aangezien zij zich vaak meer nog dan de lidorganisaties
inzetten voor het HVP is de practijk gegroeid dat ook zij volwaardig in het HVP
deelnemen. Hierbij kan worden aangetekend dat niet alle als lid te beschouwen
organisaties regelmatig vertegenwoordigd zijn op de algemene vergaderingen.
Overigens boden de verenigingsstatuten, sterk toegesneden als ze zijn op de
situatie bij de oprichting van het HVP (1981), ook in 1999 voldoende basis voor
alle activiteiten. Dit, dankzij een soepele toepassing. Op de jaarvergadering
werd besloten om de zogeheten kerngroep op te heffen. Deze was ooit in de jaren
80 ingesteld als overlegorgaan tussen bestuur en uitvoerders van activiteiten.
Uiteraard vond zulk overleg ook in '99 plaats, zonder dat het de benaming
'kerngroep' van node had.
BESTUUR
Tot november '99 omvatte het HVP-bestuur de volgende personen: Bert Prinsen
(secretaris), Jan Taat (voorzitter) en Gerard van de Ridder (penningmeester).
In november legde laatstgenoemde op eigen verzoek -vanwege gevorderde leeftijd-
zijn functie neer. Hij werd opgevolgd door Gerrit Frijstein, afkomstig uit de
SP. Niet het bestuur, maar de algemene maandelijkse vergadering bepaalt in het
HVP op democratische wijze de gang van zaken. Aan het tiental van deze
vergaderingen (incl. de jaarvergadering) in '99 namen gemiddeld ruim 8 (8,6)
personen deel. Ook in '99 was banenpooler Gerard van Alkemade de uitvoerend
secretaris. Hij werd op kundige wijze bijgestaan door Mien de Dreu. Ook bij de
verzending van de Haagse Vredeskoerier, de Nieuwsbrief van het HVP, werd hij
soms door mede-HVP-ers ondersteund.
VREDESKOERIER
De Haagse Vredeskoerier bleef met een oplage van 170 stuks een belangrijke
samenbindende factor. Er was een lichte groei in het aantal abonnees. De
inventieve opmaak door Christiaan La Poutré verhoogde de aantrekkelijkheid van
de Koerier. De andere leden van de kernredactie (Boyd Noorda, Jan Taat en
Gerard v.Alkemade), alsmede de vaste correspondenten Sonja van Wier (Midden-
Oosten) en Els Wiertz (theater) behoefden zich in '99 voor de inhoud niet te
schamen. Maar dit laatste geldt niet voor de afdrukkwaliteit. Tengevolge van de
beperkte financiële middelen van het HVP schoot vooral de reproductie van
foto's vaak ernstig tekort. Dit gold niet slechts voor de periode dat de
Koerier door middel van fotocopiëren werd vermenigvuldigd (t/m september). Toen
met ingang van october voor een aanzienlijk goedkopere vermenigvuldigingswijze
werd gekozen -via de 'Copy Printer' van de SP- kwam dit de fotokwaliteit niet
ten goede.
DIGITALISERING
De redactie begon in '99 met het samenstellen van digitale overzichten van
onderwerpen die in voorafgaande jaren in de Vredeskoerier aan bod kwamen. Het
was met name redactielid Boyd Noorda die bewerkstelligde dat een aanzienlijk
deel van de informatiestroom vanuit en naar het HVP plaats ging vinden via
digitale kanalen. Samen met enkele mederedacteuren bereidde hij de verschijning
voor van een digitale Vredeskoerier op Internet. Daarnaast systematiseerde hij
de digitale infostroom voor de gehele vredesbeweging. Ook beheerde hij de E-
mail van het HVP en stelde voor onder andere de Vredeskoerier de Aktie Agenda
samen.
'T KAN ANDERS
In het kader van de samenwerking met PAIS en het Humanistisch VredesBeraad
(HVB) werd hun tweemaandelijkse blad ''t Kan Anders' aan alle lezers van de
Koerier toegestuurd. De vijf maanden van het 'proefjaar' 1999 dat dit gebeurde
bracht de redactie een Mini-Vredeskoerier uit met meestal slechts 4 in plaats
van de gewone 14 pagina's. Bovendien trad een redactielid van de Koerier toe
tot de redactie van 't Kan Anders; ook na 1999 blijft dit vooralsnog het geval.
In het najaar werd besloten om na '99 af te zien van het verstrekken van 't Kan
Anders aan de lezers van de Koerier. De reden was financieel: PAIS en HVB zagen
zich genoopt voor die verstrekking na '99 het HVP een twee maal zo hoge prijs
te berekenen. Niettemin werd afgesproken dat het HVP mede-uitgever blijft van
't Kan Anders en voor dit blad een redacteur levert.
In '99 bracht het HVP een vernieuwde folder uit over z'n profiel en
activiteiten. De folder -een dubbelzijdige A-4- werd verspreid vanuit de HVP-
kraam in de Grote Kerk, tijdens de jaarlijkse infomarkt van 't HOF.
3. Activiteiten
Hierna volgt, alfabetisch gerangschikt, het leeuwendeel van de vele onderwerpen
waar het HVP, of personen vanuit het HVP, actie op voerden. Practisch al deze
onderwerpen en ermee verbonden acties kwamen ook aan de orde in de
Vredeskoerier.
a) Armoede, sociale uitsluiting en solidariteit: het HVP behoorde samen met het
COS en Vluchtelingenwerk tot de initiatiefnemers van de manifestatie
'Conflicten en Vluchtelingen', in mei, in de Nieuwe Kerk; het HVP had er een
infokraam, die echter weinig belangstelling trok. Het HVP toonde bij
verschillende gelegenheden (o.a. tijdens een demonstratie) z'n solidariteit met
de Witte Illegalen. Enkele HVP-ers namen deel aan de multiculturele 'Wereldreis
in eigen stad' en aan de betoging in Keulen tijdens de Eurotop in juni.
b) Irak: het HVP was één van de eisers in het kort geding (in januari), waarin
de Nederlandse staat werd gesommeerd z'n steun aan de Amerikaans-Britse
agressie (herhaalde bombardementen) te staken. Ook zond het HVP samen met het
Humanistisch VredesBeraad en PAIS een brief aan het parlement om geen schip,
geen man, geen cent te gebruiken voor een nieuwe Golfoorlog. In februari sprak
Gerard van de Ridder namens het HVP in de Rotterdamse Pauluskerk een
bijeenkomst toe tegen het embargo en voor het beëindigen van bombardementen.
Ook nam het HVP deel aan door de SP georganiseerd beraad tegen de
bombardementen op zowel Irak als op Joegoslavië.
c) Joegoslavië en Kosovo: het HVP veroordeelde de 50-jarige NAVO die van eind
maart tot juni Joegoslavië (incl. Kosovo) bombardeerde; tevens sprak het HVP
zich uit tegen etnische zuiveringen door Servië in Kosovo. Het HVP riep op voor
diverse demonstraties en discussies tegen de NAVO-bombardementen. Tijdens de
Paasmars (april, Den Haag) werd met door HVP-ers vervaardigde spandoeken
aangegeven dat oorlog geen oplossing kan brengen voor de Kosovaren. De
bombardementen legden opnieuw de tegenstelling bloot tussen degenen die NAVO-
getrouw zijn en militaire interventie niet uitsluiten, en organisaties als het
HVP. Niettemin werkte het HVP in de Werkgroep Kosova ten behoeve van vreedzame
humanitaire actie samen groepen als Stari Most, GroenLinks-Den Haag en het
Haags Interkerkelijk VredesWerk, die het NAVO-optreden positiever beoordelen.
De Werkgroep spande zich met succes in voor huisvesting van Albanese Kosovaren
uit het vluchtelingencentrum-Junostraat in een gewone Haagse stadswijk en
organiseerde samen met 'Vlonder' contactbijeenkomsten. Ook werd voortgegaan met
inzameling van medicijnen voor het Moeder Theresa-hospitaal in Pristina.
d) Kernwapens: de in '98 ingezette opleving in de strijd tegen kernwapens en de
nucleaire industrie zette in '99 sterk door. De vermetele acties tegen de
Britse Trident-kernmacht inspireerden menigeen en ook het HVP. Belangrijk was
ook de voettocht, in aansluiting op 'Hague Appeal for Peace', van Den Haag naar
het NAVO-hoofdkwartier in Brussel, georganiseerd door Voor Moeder Aarde (Gent).
Daarbij leverde het HVP hand- en spandiensten en enkele deelnemers. Tijdens de
jaarvergadering werd de film 'De sterkte van het recht' vertoond. Diverse
vrienden en vriendinnen van het HVP namen deel aan een blokkade van Urenco
(Almelo), na afloop van een anti-nucleair activistenweekeinde. De meesten van
hen waren ook betrokken bij tenminste vijf burgerinspecties ter localisering en
verwijdering van de kernwapens op vliegbasis Volkel. Ook bij de bezetting van
een verbindingsmast van Volkel was een HVP-er betrokken. Diverse van deze
acties brachten justitiële vervolging met zich mee.
Op de in Den Haag gelopen Paasmars stond de verwijdering van Volkels kernwapens
centraal. Een rondom de Paasmars opgezette anti-nucleaire petitie leverde ruim
3500 handtekeningen op. Met 500 deelnemers aan de mars en de erop aansluitende
internationale manifestatie was het gebeuren groter dan in voorgaande jaren;
het HVP leverde er een cruciale bijdrage aan. Dit geldt in mindere mate ook
voor het Paasvredesactiekamp bij Volkel. Diverse HVP-ers waren present bij
anti-nucleaire demonstraties in Den Haag op 8 juli (vier jaar na de uitspraak
tegen kernwapens van het Internationaal Gerechtshof) en op 18 december. In die
maand werd een kritisch bezoek gebracht, o.a. vanuit het HVP, aan de
kerncentrale in Delft, vanwege twijfels over de millennium-veiligheid. Vanwege
deelname van een HVP-er aan een grote anti-nucleaire demo in Berlijn, werd het
HVP daarover goed geïnformeerd. Ook verspreidde het HVP handtekeninglijsten
tegen de voorgenomen bouw van 7 nieuwe kerncentrales in Frankrijk.
e) Milieu: de banden van het HVP met de milieubeweging betroffen hoofdzakelijk
de anti-nucleaire strijd. Daarbij kan worden aangetekend dat ook in '99 veel
anti-nucleaire activisten zich inzetten in de radicale milieubeweging.
f) NAVO: eind october organiseerde het HVP, samen met PAIS en HVB, een openbaar
debat in Den Haag over de vraag 'NAVO, krijgsmacht of vredesmacht?'. Een forum
van politici -incl. NAVO-getrouwen- en vredesmensen en ook de goedgevulde zaal
sptitste het debat toe op het NAVO-optreden tegen Joegoslavië. Aan het debat
ging het traditionele jaarlijkse Vredesdiner vooraf, met omstreeks 70
deelnemenden.
g) Tsjetsjenië: samen met het Landelijk Beraad VredesOrganisaties protesteerde
het HVP in december bij de Russische vertegenwoordiging in Den Haag tegen het
Russische optreden in Tsjetsjenië.
h) Wapenbeurzen: in april '99 had ITEC -na twee jaar afwezigheid- opnieuw z'n
militaire en wapenbeurs in het Congrescentrum. Samen met de Franciskaanse
Vredeswacht organiseerde het HVP de protesten: gedurende de 3 ITEC-dagen de
permanente aanwezigheid van vastende activisten. Tekenares KA vervaardigde een
aansprekend affiche. In vervolge op discussie in de gemeenteraad bezochten
raadsleden van GroenLinks, SP, Haagse Stadspartij en PvdA ITEC. Het bezoek
sterkte de eerstgenoemde drie partijen dat ITEC nergens en zeker niet in
'Vredesstad Den Haag' thuishoort. Inspreeksters van de Franciskaanse
Vredeswacht en HVP/H. Stadspartij wisten de gemeente niet om te krijgen: ITEC
kan ook in 2000 in Den Haag terecht. Voor de verdrijving van ITEC werd een
samenwerkingsverband gevormd van de Fr. Vredeswacht, HVP, Onkruit Vergaat
Niet!, Vrijw. Intern. Actie en Platform tegen Wapenhandel. Ook de jaarlijkse
octoberbeurzen van de Nederlandse militaire industrie (verenigd in de NIID)
kunnen sinds '98 rekenen op verzet. Tijdens het demonstratieve piket bij de
beurs (Congrescentrum, 21-10-'99) was er onder andere straattheater. Twee
activisten kregen op de beurs een rondleiding.
Het bestuur van het Haags VredesPlatform